” گیاه جو “

نام علمی آن (Hordeum vulgare) است. جو یکی از اولین غلات کشت شده توسط انسان است. شواهد نشان می‌دهند که از حدود ۱۰۰۰۰ سال پیش به‌ ویژه در اوراسیا کشت می‌شده ‌است. در سطح جهان ۷۰ درصد از تولید جو به عنوان علوفه جانوران استفاده می‌شود.

“خاستگاه جو”

خاستگاه واقعی جو هنوز ناشناخته است. اما بسیاری از پژوهشگران، خاستگاه این گیاه را کوه‌های زاگرس در غرب ایران، آناتولی جنوبی و فلسطین می‌دانند. بر پایه نظریه والیوف، مبدأ جوی ریشک دار و غلاف دار، کشور اتیوپی و شمال آفریقا و مبدأ نوع بدون ریشک، ریشک کوتاه و کلاهک دار، آسیای جنوب شرقی، به ویژه چین، ژاپن و تبت است.

حدود پنج هزار سال پیش از میلاد مردم فلات ایران در پی تغییراتی که از لحاظ آب و هوا و تشکیل مزارع و چمنزارها به وجود آمد به دشت‌ها روی آوردند و زندگی تازه‌ای را آغاز کردند و در تمدن آن‌ها نسبت به دوران‌های پیشین پیشرفت بیشتری دیده شد. کهن‌ترین دشت‌نشینان، مردم تپه سیلک نزدیک کاشان بودند که آثار زندگی شان در آن‌جا به دست آمده. تحقیقاتی که در این محوطه انجام گرفته نشان می‌دهد که مردم فلات ایران به امر کشاورزی پرداختند و حیوانات اهلی را نیز پرورش دادند. در هزاره چهارم پیش از میلاد مردم دشت‌نشین فلات ایران در کار زندگی پیشرفت بیشتری کردند … در این دوره تجارت نیز رو به پیشرفت نهاد. اما دادوستد بیش‌تر مربوط به محصولات کشاورزی مانند گندم و جو بود. مسئله دیگر که اهمیت دارد این است که کشت گندم و جو نخستین بار در ایران متداول شد.

جو برای تعداد زیادی از مردمان نواحی سردسیر و خشک (به ویژه خاور میانه و شمال آفریقا) منبع غذایی مهمی به‌شمار می‌رود. البته امروزه بیشتر برای خوراک دام ازاین گیاه استفاده می کنند.

“آنالیز جو دامی “

استفاده از جو در خوراک دام از قدیم رواج داشته و یک ماده خوراکی ایده ال برای نشخوارکنندگان و غیر نشخوارکنندگان محسوب می شود.

از دانه جو در مرحله اول جهت تامین انرژی و در مرحله دوم تامین پروتئین استفاده می شود.

انواع جو دامی :

این محصول به‌عنوان خوراک محرک رشد دام‌ها، نقش تعیین‌کننده در جیره غذایی طیور دارد و به دو دسته  تقسیم می‌شود:

جو داخلی: این نوع جو در داخل کشور کشت می‌شود و از لحاظ ارزش غذایی مغذی و دارای پروتئین بالایی است و به‌خاطر همین قیمت بالایی هم دارد.

انواع جوهای زراعی که در داخل کشور کشت می‌شوند شامل: آرامیر، آریوات، ارم، سینا، استار، اطلس، کارون، جو ترش، ترکی، تونس، زر جو، شیرین، کالیفرنی، گرگان، گوهر جو، جو لخت، والفجر هستند و هرکدام از این نوع جوها، در مناطق مختلف و در آب‌وهوای مختلفی رشد می‌کنند. لذا از نظر تیپ رشد (بهاره، پاییزه، زودرس، دیررس و…) با یکدیگر متفاوت هستند.

جو خارجی: این محصول بسته به کشور تولیدکننده آن، کیفیت و قیمت متفاوتی دارد. ایران جو دامی خارجی را از کشورهایی روسیه و قزاقستان وارد می‌کند که تفاوت ظاهری این دو نوع در اندازه و رنگ آنها است. جو روسیه سفیدتر و درشت است و جو قزاقستان ریزتر و زردتر است.

مزایا و معایب استفاده جو برای دام‌ها :

جو غله‌ای است که پروتئین و انرژی متوسطی دارد. میانگین پروتئین خام آن ۱۱-۱۲ درصد و فیبر آن ۵/۴ درصد است. استفاده از آن در جیره غذایی دام‌ها، باعث سرعت رشد و افزایش پروتئین شیر آنها می‌شود.  وجود مقادیر متغیری بتاگلوکان (۴ تا ۱۵ درصد) در جو، قابلیت هضم آن را برای پرندگان کاهش می‌دهد. علت متغیر بودن میزان بتاگلوکان در جو به‌خاطر عواملی مانند، کشت بذر جو در آب‌وهوای خشک، رشد سریع و برداشت زودهنگام آن است. به‌خاطر همین از جو در کنسانتره دامی (مکمل غذایی) استفاده می‌کنند.